Süspansiyon Sistemlerinin Analizi

Askı Sistemleri


Tekerleklerin araca bağlantısını yapan parçaların tümüne birden askı sistemi denir. Ön tekerleklerin tekere bağlantısını yapan parçaların tümüne ön askı sistemi veya ön süspansiyon adı verilir. Arka tekerlerin araca bağlantısını yapan parçaların tümüne de arka askı sistemi veya arka süspansiyon adı verilir

Askı Sisteminin Görevleri:




a.Aracın emniyetli olarak kısa zamanda yüksek hızlara ulaşmasını sağlar.

b.Virajlarda tekerlerin devamlı olarak yolla temasını sağlar.

c.Yol üzerindeki pürüzlerden, girinti ve çıkıntılardan oluşan titreşim ve darbeleri en aza indirir. Böyle titreşim ve darbelerin olduğu gibi araca geçmesini engeller

Askı Sistemlerinin Çeşitleri:

Askı sistemleri; serbest askı sistemi (serbest süspansiyon) ve sabit dingil askı sistemi olmak üzere ikiye ayrılır.

Serbest askı sisteminde her tekerlek birbirinden bağımsız olarak yaylanma özelliğine sahiptir. Serbest askı sistemi, binek arabalarının tümünde ön askı sistemi olarak, bazılarında ise arka askı sistemi olarak da kullanılır.

Sabit dingil askı sisteminde ise bir tekerin yaylanması, aynı dingil üzerinde bulunan diğer tekeri de etkiler. Sabit dingil askı sistemi; yük taşımacılığında kullanılan araçların ön ve arka askı sistemlerinde kullanılır.

B1.Askı Sistemlerinde Kullanılan Yaylar Ve Diğer Parçaların Yapım Özellikleri:

Askı sisteminin en önemli parçalarından birisi yaylardır.

a.Yayların Görevleri:

1. Tekerlekler hariç aracın bütün yükünü üzerinde taşır.

2. Tekerleklerin yol üzerinde bulunan girinti ve çıkıntılara denk gelmesi halinde veya aracın yük durumuna göre, tekerlerin şasiye yaklaşmasına veya uzaklaşmasına imkan sağlar.

3. Yol üzerinde bulunan bozulmalardan oluşan titreşim ve vuruntuları üzerine alır, yumuşatır ve yaylanma halinde fasılalarla araç gövdesine geçmesini sağlar.



b.Yay Çeşitleri:

Askı sisteminde beş çeşit yay kullanılır. Bunlar:

1. Yaprak yaylar,

2. Helisel yaylar,

3. Burulma çubuklu yaylar,

4. Pnömatik (hava yastıklı) yaylar.

5. Hidro pnömatik yaylar,


1. Yaprak yaylar:

Eski model binek arabaları ile yük taşımacılığı yapan kamyonların ön ve arka askı sistemlerinde kullanılır. Yay çeliğinden yapılır. Boyları birbirinden farklı, lama şeklindeki parçaların üst üste konmasıyla meydana getirilir. Parçaların tümü, bir merkez cıvatasıyla birbirine bağlanır. Yayların dağılmasını önlemek için saç kelepçeler veya kılıflar kullanılır. Ana yaprağın her iki ucu kıvrılarak yay bağlantı gözleri oluşturulur. Ön askı sisteminde ön dingile, arka askı sisteminde arka kö<ACRONYM title="Google Page Ranking">pr</ACRONYM>üye U cıvatalarıyla bağlanır.



Yaylanma sırasında yay yaprakları birbiri üzerine sürtünerek kayma yaparlar. Sürtünmenin en aza inmesi için yay yaprakları arasına sürtünmeyi azaltıcı maddeler konur. Sürtünmesi en aza indirilmiş yaprak yaylar, kırılana veya kavisleri kadar bakıma gerek duyulmaz


Helisel yaylar:

Binek arabalarının ve yolcu otobüslerinin askı sistemlerinde kullanılır. Yuvarlak kesitli yay çeliğinden yapılmış çubukların ısıtıldıktan sonra kalıplar üzerine sarılmasıyla şekillendirilir. Uçları yay tablasına düzgün olarak oturacak şekilde yapılır. Her aracın yay çapı, bakla sayısı ve yay basıncı birbirinden farklıdır. Helisel yaylar, ön askı sisteminde alt ve üst salıncaklar